Tuttum yaptım!
Jason Linde’ye ait orjinal tasarım
Tasarımcı Jason Linde’ye ait “Wenge Series Clocks” isimli duvar saatleri serisini gördüğümde, kompozisyon olarak hayli ilginç geldiler bana. Daha önce yaptığım gibi, bu saatlerden birinin benzerini yapabilirim dedim, fakat üzerinden zaman geçti ve unutup gittim. Geçenlerde sergun’un 10marifet.org’de bu saatle ilgili yazısını görünce tekrar şevk geldi ve saati yapmak için çalışmaya başladım. Saat yapımı çalışmasına buyrun.
Saat oldukça iktisatlı; akrep, yelkovan ve saniye kolları yok çünkü 
Orjinal tasarımda ahşap kaplama kullanılmıştı. Ahşap malzemeye hakkını vererek temiz bir iş çıkarmak, evdeki malzemelerle pek mümkün gözükmedi bana. Üstelik iş bir an evvel bitsin istedim. İşlemesi daha kolay ve kalıplı bir malzeme aradığımda, henüz çöpe yollamadığım bir puzzle (yapboz) kutusunun uygun olacağını düşündüm. Peki orijinal tasarımda sabit akrebe paralel seyreden çizgilere sahip ahşap desenine benzer bir etkiyi bu kutuya nasıl verebilirdim? Tabii iş bittiğinde bunun kaplanmış bir kutu gibi görünmesini de pek istemedim. Aklımdan geçen seçenekler şunlardı; gerçek ahşap kaplama, kahve renkli gramofon kağıdı, ahşap desenli kendinden yapışkanlı folyo, ondüle karton, sprey boya, deri, metal folyo. Ben uygulamasının daha sorunsuz ve hızlı olabileceğini düşünerek ondüle kartonu (rulo halinde kırtasiye ve elişi malzemeleri satan yerlerde bulunabiliyor, fiyatı 1,5 TL) tercih ettim.
Elimde bulunan iki renk ondüle kartondan gri olanı; kırmızı, sarı veya turuncu akrep ve rakamlarla kombine etmeyi tasarladım.
Rakamları şablon kılavuzluğunda, yağlı boya ile boyayarak yapabileceğimi düşündüm, ama daha sonra bu işin fazla dikkat ve vakit istediğini ve istediğim temizlikte olmayacağını fark ettim. Rakamları hazır satılan kendinden yapışkanlı rakam/abc setleriyle oluşturmayı tasarladım. Çarşıya çıkıp biraz piyasa araştırması yapınca, fazla bir seçeneğimin olmadığını gördüm. Saatteki gri ondüle karton zemine uygun renk ve fontta hazır bir set bulamadım. Aramaktan vazgeçip, bir dükkanda gördüğüm, taksi sarısı renkte kendinden yapışkanlı folyoyu (metresi azami 1,5 TL) aldım. Amacım rakamları, renginin fonla uyumlu olacağını düşündüğüm bu folyodan, maket bıçağı ile istediğim font biçiminde kesip çıkarmaktı.
Rakamları yapıştıracağım saatin kadran zemini için bir malzeme bulmalıydım. Aklıma gelen asatat, akrilik ve benzeri çeşitli plastik malzemeler oldu. Asetatın, tam şeffaf ve neredeyse kağıt kadar ince bir malzeme olduğu için pek uygun olmayacağını düşündüm. Akrilik veya pleksiglas çok güzel bir tercih olabilirdi, fakat evimde bu malzemeyi şekillendirecek teçhizatım bulunmuyordu. Tabela işi ile uğraşan reklam atölyelerine bu malzemeden kesim yaptırabilirdim ama vazgeçtim (fırsat olursa yaptırmayı hala düşünüyorum). Başka bir seçenek polietilen, polipropilen saklama kaplarından/kutularından uygun birini keserek elde edilebilecek bir plaka olabilirdi. Elimin altında böyle bir malzemem yoktu, satın almaya kalksam uygun bir malzeme için daha fazla vakit ve nakit kaybedecektim. Evde araştırma yaparken bir kataloğun plastik malzemeden yapılmış kapağını kullanabileceğimi farkettim. Kapak neredeyse 1mm kalınlığında, buzlu yarı şeffaf bir plastikten yapılmıştı. Evet bu akrilik kadar kaliteli bir malzeme değildi, ama bununla yetinmeliydim. Gerekli olan ana donanım olan saat motorunu (saat mekanizması) ise saat tamiri ile uğraşan bir dükkandan aldım (piliyle beraber 3 TL). Sıradan olanların dışında saat motoru bulmak zor. Rahatça bulunabilse daha güçlü motorlar ile daha güzel tasarımlar yapılabilir.
Malzeme temininden sonra saatin yapımına geçtim. Müstakbel kadran zeminini teşkil edecek katalog kapağını, pergel yardımıyla işaretledikten sonra, makasla daire şeklinde kestim. Saat motorunda akrep kolunun takıldığı çarka oturtulacak şekilde, hazırladığım dairenin merkezine, tornavida ile bir delik açtım. Kadranı oluşturmak için açı ölçer kullanarak rakamların yerleşeceği noktaları belirledim. Sıra rakamları oluşturmaya geldi. MS Word programında Agency FB fontunu kullanarak rakamları yazıcıdan kağıda çıktı aldım. Çıktıyı kendinden yapışkanlı folyo üzerine bir selobant ile sabitledim. Rakamları, çıktı üzerinden takip ederek maket bıçağı ile oymak suretiyle çıkarttım. Aynı işlemi saati gösteren işaret kolunu kaplamak içinde yaptım. Rakamları daha önce işaretlediğim noktalara yapıştırdım.
Kutunun alt kapağına, saati duvara asmak için bir askı deliği açtım. Kutunun üst kapağına, saat motorunu ve saati gösteren işaret kolunu takacağım delikleri de açtım. Puzzle kutusunu ondüle kartonla kapladım. Yapıştırmak için çift tarafı yapışkanlı bant ve yapıştırıcı kullandım. Yapılacak fazla birşey kalmamıştı, saat motorunu yerine vidalayarak taktım. Saati göteren kolu da daha önce açtığım deliğe uygun bir vida ile sabitledim. Kadranı saat motoruna taktım. Saat motoruna pilini takıp, saati ayarladım ve kutuyu kapattım. Duvara bir çivi çakıp saati astım. Saati günlerdir kullanıyorum, bir aksama yapmadı.
Bu tasarıma dakikaları belirten bir disk daha eklenebilir. Kadranın çapı daha da büyük yapılarak, saatin okunması kolaylaştırabilir. Tabi bu, bir göz temasıyla okunabilecek ergonomiklikte bir saat tasarımı değil. Daha çok dekoratif amaçlı bir tasarım olarak nitelendirilebilir.
Bunun gibi esinlenip yapmak istediğim birçok tasarım var, eminim sizlerin de vardır. Öyleyse deneyelim ve paylaşalım. Hepinize kolay gelsin!
